Korunma Esasları
Hayvan Bakımı Yapan veya Kullanan Personelin Korunma Esasları
Laboratuvar hayvanlarında çalışanlarda fiziksel yaralanma tehlikesi, hayvandan hastalık bulaşması ve hayvana allerji gelişme olasılığı vardır. Risk deneyimle azaltılır.
Yaralanma
Laboratuvarda ufak hayvanlarla çalışıldığı zaman yaralanmanın en olası nedeni ısırma veya tırmalamadır. Bu yerler enfekte olabilir. Böyle kazaları önlemek zordur. Tüm hayvan türleri yavrularını korumak için reaksiyon verirler. Yaralanmadan sakınmak için kullanılan hayvanın olası koruma taktiklerini ve normal davranışını bilmek gereklidir. Strese giren hayvan daha agresifleşir ve dikkatsiz tutma yaralanmaya neden olur. Tutma tekniklerini öğrenerek hayvana ılımlı rahat yaklaşarak yaralanmadan kurtulunabilir. İlk yardım hayvan tutma odalarında bulunmalıdır. Bulunması gereken tetanoz aşısıdır. Personelin bu aşıyı öncelikle yaptırması şarttır.
Mikrobiyolojik ve Parazitik Tehlike
İmmünizasyon gereklidir. Genel kural dezenfeksiyon kurallarıdır. İnsan ve hayvan doku ve vücut sıvıları potansiyel olarak tehlikelidir.
Kimyasallar
Dezenfeksiyon ajanların deri-müköz membranlarda irritasyona neden olur. Kullanım kılavuzuna uyulmalıdır. Anestezik gazların riski vardır.
Kesiciler
Yaralanma (iğne, bistüri ile) olasıdır. Keskin aletleri dikkatli kullanmak gereklidir. Kullanıldıktan sonra atılabilen malzemeler için bir kabın bulunması gereklidir.
Çöp
Hayvan ölüleri "klinik çöp" olarak değerlendirilir, toplanır ve lokal işlemlerle yok edilir. En uygun yok etme yakmadır. Bunun için fırın yapılmalı ve eğitilmiş personelle bu fırında yakılmalıdır. Hayvan deneyi ile ilişkili bazı materyaller çöpe atılmadan önce otoklava sokulmalıdır.
Hijyen
Hayvan odalarında yemek yeme-su içme yasaklanmalıdır. Hayvanlara temas eden kişiler laboratuvarı terk etmeden önce ellerini yıkamalıdır. Bu nedenle:
- Sadece yetkili kişi hayvan odalarına girmelidir.
- Sokak giysileriyle hayvan odalarına girilmemeli, hayvan odalarına girmeden önce özgün giysi giymelidir.
- Personel hayvan odalarında, girişim yapılan odalarda yiyecek yemeleri, içecek içmeleri ve sigara yasaktır.
- Veteriner parazitik hastalık saptarsa bunu kaydetmelidir.
- Tüm ısırık yaralarına ilk yardım uygulanacak, antiseptik sabunla yıkanacak, suyla çalkalanacak, betadinlenecek, ısırılan kişi bunu derhal bildirecek.
- İnsanları ısıran kedi köpek 10 günlüğüne karantinaya alınacak; hayvanlarda herhangi bir bulgu saptanmazsa hayvan karantinadan çıkacak; hayvan hasta ise ısırılan kişi aşılanacağı gibi bu hayvan araştırmada kullanılmayacaktır.
- Personel çalışırken yerine ve duruma bağlı olarak
- Cerrahi veya deri eldiven
- Uzun kollu elbise
- Özel gözlük
- Kulak koruyucular
- Lastik çizme
- Laboratuvar önlüğü giymelidir.
Personele Uygulanan Aşılar
- Hayvanlarla temasta bulunan tüm personel tetanoz aşısı olmalıdır.
- Köpek - kedi çalışılıyorsa kuduz aşısının yapılması arzu edilir. İmmunite düzeyini saptamak için periyodik olarak titrasyon yapılmalıdır. Merkezde barınan kedi ve köpek kuduza karşı korunmayabilir (kaynağına bağlı olarak).
- Kedilerle çalışan çocuk doğurma yaşındaki kadınlar tokzoplazmozis için uyarılmalıdır.
- Hayvanlarda tehlikeli materyallerle çalışıldığı zaman koruyucu giysi kullanılmalıdır. Her odaya bu uyarı asılmalıdır.
- Tüm hayvan ısırıkları ve yaralamaları antibakteriyel sabunla iyice yıkanmalıdır. Ciddi yaralanmada medikal tedavi gereklidir.
- Kedi - köpek ısırıkları merkez veterinere bildirilmelidir. Isıran hayvan kuduz için 10 gün karantinaya alınmalıdır. Kuduzun semptomlarının oluşup oluşmadığı gözlenmelidir.
Tetanoz aşısı
10 yılda bir defa yapılır.
Kuduz aşısı:
Memelilerle taşınır (kemirgenler hariç). Enfekte etoburların tükürüğüyle bulaşır. Müdahale edilmezse öldürücüdür. Profilaktik aşı mümkün; periyodik antikor titrasyonu yapılmalı.